Zo maak je een verandering wél mogelijk
“Koffiebekers in de goede prullenbak a.u.b.”. Je kent ze wel. De goedbedoelde A4’tjes die
een collega of je leidinggevende boven de afvalscheidende bakken heeft gehangen. Is er
tenminste íemand bezig met duurzaamheid in de organisatie. En je vindt het zelf vast ook
een belangrijk onderwerp. Maar eerlijk, je bent best een beetje duurzaamheidsmoe. Een
utigemolken begrip dat dagelijks in het nieuws, op je socials of tijdens de reclame
voorbijkomt.
En zo’n containerbegrip als ‘duurzaamheid’ ís ook niet heel tastbaar. We doen ons best het
concreet te maken. Door het op te splitsen in thema’s bijvoorbeeld. Maar vraag je jezelf ook
weleens af: wat betekent duurzaamheid voor ons bedrijf? En: hoe geven wij er betekenis
aan? Meestal kiezen we de gemakkelijke weg en bouwen we er regeltjes omheen. Daar
kunnen we ons dan aan houden.
Lekker overzichtelijk wel. En misschien krijg je er mensen zelfs mee in beweging. Maar ze
maken niet de impact waar je op hoopt. Laat je op deze manier kansen liggen die misschien
wél interessant zijn voor jouw branche? Als je als organisatie of bedrijf ‘iets wilt met
duurzaamheid’, valt of staat dat meestal op de werkvloer. Natuurlijk kun je als management
afvalscheidende prullenbakken plaatsen, voor energiebesparende LED-lampen kiezen of
een paar goede doelen steunen. Maar die shift in gedrag bij je personeel, die bereik je er niet
mee. Laat staan dat deze standhoudt op de lange termijn.
Is duurzaamheid een lijstje checkboxes met vinkjes?
Maar hé, je doet er toch wat mee? Het is zelfs hartstikke zichtbaar. Boven de vuilnisemmer
hangt immers een A4’tje met instructie in welke bak de koffiebekers moeten. En zo kun je
nog wel drie duurzame maatregelen noemen die de laatste jaren op kantoor zijn
doorgevoerd. Je mag dus genoeg vinkjes zetten en laten zien dat je heus wel met de Global
Sustainability Goals bezig bent.
Maar het is toch gek om ‘duurzaamheid’ te zien als een project? Of als een lijstje checkboxes
dat met vinkjes gevuld moet worden om maar te voldoen aan de richtlijnen die worden
opgesteld door anderen. Het is geen huiswerk dat de strenge docent heeft opgegeven. Een
opdracht die je op het laatste moment tóch nog maar even snel maakt om te laten zien dat je
‘m af hebt.
Misschien komt die houding door twijfel. De vraag ‘Hoe kan een duurzame organisatie
groeien?’ is veelgehoord. Of de opmerking: ‘Ik wil best investeren in duurzaamheid, maar
mijn prioriteit ligt bij winst maken.’ Onwetendheid en angst dus. Dat je minder geld verdient,
dat het niet snel genoeg gaat of de angst om klanten kwijt te raken. Denken vanuit tekorten.
Niet de beste manier om anderen of jezelf te motiveren. De communicatie rondom duurzaamheid is in dat opzicht nogal markant. Alles draait om wat we ervoor moeten
inleveren, wat er gebeurt als het misgaat. Wat als we het eens zouden hebben over wat je
ervoor terugkrijgt? Op de korte, maar vooral lange termijn. Met nieuwe maatstaven voor
‘groei’ die passen bij sustainable growth.
Van buzz word naar vaste waarde
Als we nu horen dat een groot oliebedrijf zoveel procent is gegroeid, labelen we dat als
‘goed’. Zonder rekening te houden met de voetprint. En met groei is inderdaad niets mis,
maar de opvatting dat groei altijd ‘meer winst’ betekent, is in deze tijd niet terecht.
Duurzaamheid gaat over onze wereld en we vertalen het naar regeltjes. Een bedrijf is ‘goed
bezig’ als het voldoet aan die regeltjes. Hoe kunnen we van ‘duurzaamheid’ nu een waarde
maken, in plaats van een buzz word waar iedereen iets van vindt (en waar maar weinigen
iets mee dóen)? Kúnnen we wel anders kijken naar en omgaan met groei?
‘Altijd maar meer’ kan namelijk best op een andere manier. Door van een fixed mindset naar
een groeimindset te gaan bijvoorbeeld. Een verandering in je manier van denken en
handelen. Met een fixed mindset ga je ervan uit dat (je) ‘gewoon iets niet kan’. Je vindt dat
vaardigheden en kwaliteiten aangeboren zijn. Ze ontwikkelen en ermee oefenen heeft dan
geen zin. Je gaat uitdagingen liever uit de weg, want de kans op falen wil je vermijden.
Hoe rijm je dat met een bedrijfscultuur die mensen verbindt met de verantwoordelijkheid voor
duurzaam gedrag? Want daar gaat het over: mensen en gedrag. Met een groeimindset
geloof je dat je controle hebt over je eigen ontwikkeling. Je kunt je persoonlijkheid,
kwaliteiten en intelligentie blijven ontwikkelen. De door jezelf wijsgemaakte ‘Ik kan het niet’
wordt dan ‘Ik kan het nóg niet’.
Is angst ooit een reden geweest om niet te groeien?
En misschien denk je wel: ‘Nou, ik snap hoe belangrijk duurzaamheid is en ik ken de growth
mindset, maar krijg dat maar eens aan de man bij mijn medewerkers’. Fair enough. Niet
iedereen staat te springen om verandering. Het is spannend en roept vaak weerstand op. En
angst en onwetendheid. Maar is dat ooit een reden geweest om je organisatie niet te (willen)
laten groeien? Precies, dat hoeft het nu ook niet te zijn.
‘Even’ aan de slag met een onderwerp op je afdeling is de weg van de minste weerstand.
Niet de weg naar groei. Water stroomt van boven naar beneden, het volgt de weg van de
minste weerstand. Een bordje met ‘Hier linksaf!’ helpt dan niks. Net zo min als een
eenmalige masterclass als quick fix werkt bij je medewerkers. Een kort succes gevolgd door
oud gedrag. Je wilt een verandering in de mensen. Een verandering die ingebakken zit in je
organisatie, als tweede natuur.
Met rode koontjes van de inspanning en lampjes die gaan branden
Duurzaamheid is een thema dat voor iedereen speelt. Altijd. Op het werk en privé. Iets wat
onderdeel uitmaakt van je dagelijks leven. Dat aandacht, actie en draagvlak verdient. Dan
moeten we er ook niet mee omgaan alsof het een trend of unique selling point is.
Duurzaamheid moet iets normaals zijn. Zó normaal, dat we niet geloven dat het ooit anders
was. Net als gastvrijheid in de horeca. Autorijden met gordel om. Of als niet meer roken in
het vliegtuig. Een verandering die er er langzaam in slijt.
En de kracht van zo’n verandering schuilt in het proces. Een proces dat energie geeft. Met
rode koontjes van de inspanning en lampjes die gaan branden. Met speelse dynamiek,
snelheid en competitieve elementen. Bijvoorbeeld met game based verandertrajecten. Die
helpen je ontdekken hoe duurzaamheid een vaste plek in je organisatie verovert. Een plek
die iedereen accepteert en waar je mensen hun best voor willen doen. Zo maak je dingen die
móeten, weer leuk.
Dat begint met een visie. De Global Sustainability Goals vertalen voor jouw organisatie. Ze
levend maken in de praktijk en op de werkvloer. Vanuit welke waarde werken we? Wat is de
bedoeling en waarom doen we wat we doen? Als leidinggevende en management vertaal je
dit. Leg je uit waarom, communiceer je duidelijk en voer je actief beleid. Dat zijn stappen
waar Salsaparilla bij helpt. Zodat je standvastig kunt zijn in de langetermijnaanpak. We gaan
de diepte in en kijken wat jouw organisatie nodig heeft. We helpen bij het ontwikkelen van
een duurzame visie en helpen ook bij de communicatie naar je mensen. Maar belangrijker
nog: wij maken deze verandering mogelijk in de praktijk. Change management met een twist,
dus.
Een hoopje algemene regels, die Global Sustainability Goals
En dat zit ‘m in het leveren van maatwerk. Waar de Global Sustainability Goals een hoopje
algemene regels zijn, liggen de kansen voor duurzaamheid binnen elke organisatie ergens
anders. Door in te zoomen op de behoeften van een bedrijf, het management en de
medewerkers, kun je pas écht aan de slag met blijvende verandering. Zelfs binnen hetzelfde
bedrijf, kan de aanpak per afdeling of team verschillen. Daarin is de ‘transfer of training’
cruciaal voor succes. Als je wilt dat mensen het echt opppakken, dan moet zo’n gamebased
verandering overeenkomen met de praktijk. Precies wat Salsaparilla doet.
Een van de games die wij ontwikkelden, is het spel ‘De weg naar veiligheid’. Met een thema
dat net zo ongrijpbaar is als duurzaamheid en waar elke organisatie iets mee ‘moet’. Vaak
vertaald naar een papieren wereld met regels. Duurzaamheid en veiligheid lijken je beide
niets te bieden. Je krijgt er niets (direct) voor terug. We vinden het normaal dat er veilig wordt gewerkt, maar in de praktijk worden er enorm veel onverantwoorde risico’s genomen. Door
druk, tijd, geld en angst.
Inderdaad, dezelfde oorzaken die al eerder ter sprake kwamen. Salsaparilla helpt gedrag,
handelen en denkwijzen te veranderen voor de lange termijn. Al meer dan 12.500
medewerkers van o.a. Volker Wessels speelden het spel ‘De weg naar veiligheid’ en
implementeerden op deze manier een serieuze stap op een leuke manier.
Een soortgelijk spel om duurzaamheid een serieuze plek in elke organisatie te geven, dat
kan gewoon. Helemaal op maat, over ketenbewustzijn bijvoorbeeld. Of over
duurzaamheidsdilemma’s op de werkvloer. Met concrete verbeteracties die direct te
implementeren zijn. Salsaparilla gaat er graag mee aan de slag.
Want dat is ónze bijdrage aan een duurzamere wereld. Niet het volgen van regels, maar het
begeleiden van andere organisaties. Een gamebased verschuiving in gedrag teweeg
brengen. Verandering wél mogelijk maken.
